• ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~නිදහසේ උපන් සිතුවිලි නිදහස්ව පළ කරනු සඳහා සයිබර් අවකාශයේ ඉදි කළ නිවහන~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Wednesday, May 11, 2011

නාලන්දාව අසල බෝඩිම - රෝමයේදී රෝමානුවෙකු වීමි

අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කයේ අති දුෂ්කර ගම්මානයක් වූ තම්මැන්නාකුලම විදුහලේ සිට කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයයට ඇතුළත් වීම පිළිබඳ කතාව මම කලින් ලිපියක සඳහන් කළෙමි. හද්දා පිටිසර තම්මැන්නාකුලමේ සිට කොළඹ ආ මට විය යුතුව තිබූ පරිදිම නවාතැනක් පිළිබඳ ගැටළුව මතු ව ආයේය. රාජකීය විදුහල අවට සිසුන් නවාතැන් ගන්නා බෝඩිං තිබුණේ නැත. තිබුණත් ඒවා ගැන අපට දැන ගන්නට ක්‍රමයක්ද නොවීය. මෙහිදී පිහිටට ආයේ තාත්තාගේ විදුහල්පති සගයෙකි. චන්ද්‍රපාල අංකල් එවකට පූනෑව විදුහලේ විදුහල්පති වරයා වූ අතර, වෘත්තීය සගයෙකු වශයෙන් තාත්තා සමග ළඟින් ඇසුරු කළ අයෙකි. ඔහුගේ පුතා නාලන්දා විදුහලේ නවය පන්තියේ ඉගෙනුම ලැබූ අතර නාලන්දා විද්‍යාලය අසලම බෝඩිමක නවාතැන් ගෙන සිටියේ ය. චන්ද්‍රපාල අංකල් මේ බෝඩිම පිළිබඳ තාත්තාට සඳහන් කර එහි මා නැවැත්වීමට කටයුතු පිළියෙල කර දුන්නේ ය. ඒ බෝඩිම තිබුණේ මරදානේ පන්සල පාරට සමාන්තරව දිවෙන මරික්කාර් පෙදෙස නැමැති පටු මගෙහි ය. රාජකීය විදුහලට නොව නාලන්දයටම යන්නට පහේ පන්තිය වන තෙක්ම අදිටන් කරගෙන සිටි මම ඒ අනුව  නාලන්දාවේ මිදුලේ සිට දිනපතා රාජකීය විදුහලට යන්නට පටන් ගත්තෙමි.

මගේ බෝඩිමෙහි ඇන්ටිට පුත්තු හතර දෙනෙක්ද දුවක් ද සිටිය හ. මා එහි යන විට පුත්තු හතර දෙනාගෙන් බාලයා වූ චාමිකර මල්ලි නාලන්දා විදුහලේ, මට මතක හැටියට හතර වැනි පන්තියේ, සිසුවෙකි. අයියලා හතර දෙනාම ඔහුට වඩා බෙහෙවින් වැඩිමාල් වූ බැවින් පාසැල් ගමන අවසන් කර සිටිය හ. අද මෙන් නොව පාසැල අවට පදිංචි ළමයින්ට වැඩි අමාරුවකින් තොරව නීතියේ හැටියට පාසැල් දොර ඇරුණ යුගයක් වූ හෙයින්දෝ ඔවුන් තිදෙනාමත් අකුරු කර තිබුණේ නාලන්දාවෙහි ය.එහෙත් ඒ තිදෙනම අධ්‍යාපනය අතින් සාර්ථකත්වයක් ලබා නොතිබුණි. තෙවැනියා වූ ජානක අයියා මත්ද්‍රව්‍ය වලට තදින් ඇබ්බැහිව සිටි අතර දරුවන් කිසිවෙකුත් එවකට රැකියාවක යෙදී නොසිටිය හ. ඇන්ටිගේ එකම දුව වූ සුජිතා අක්කා එවකට ගෝතමී බාලිකාවෙහි 10 වසර ශිෂ්‍යාවකි. සාමාන්‍ය පෙළට පෙනී සිටීමෙන් අනතුරුව ඇගේ පාසැල් ගමන ද නැවතුණි.

බෝඩිමෙහි නේවාසිකයන් සංඛ්‍යාව කලින් කල වෙනස් වූ නමුත් මා එහි ගත කළ 81-85 වකවානුවේ එහි නවාතැන් ගත් සිසුන් අතරින් මාත් තව දෙදෙනෙකුත් හැර අන් සියල්ලෝම නාලන්දියයෝ වූ හ. නාලන්දියයන් නොවූ අනෙක් දෙදෙනා උසස්පෙළ සඳහා පාඩම් කිරීමට ටික කලකට එහි නැවතුණ ආනන්දයේ සිසුන් දෙදෙනෙකි.

ජානක අයියාගෙන් අපගේ සීමිත මුල්‍ය සම්පත් බේරා ගැනීම පිළිබඳ ගැටළු තිබුණේ වුවද බෝඩිමේ ජීවිතය විනෝදජනක විය. ඇතැම් දිනෙක නාලන්දා පිටියට ගොස් ක්‍රිකට් සෙල්ලම් කිරිමත් බොහෝ දිනවල සවසට කැරම් සෙල්ලම් කිරීමත් කළෙමු. මට බෝඩිමට මග පෙන්වූ චන්ද්‍රපාල අංකල්ගේ පුතා වූ ලාල් අයියා ‍එවකට වැඩිමල්ම සහ පැරණිම නේවාසිකයා වු අතර, නිරායාසයෙන්ම සියළු නේවාසිකයන්ගේ නායකයා විය. ඔහුත් සුජිතා අක්කාත් අතර පෙම් පළහිලව්වක් ද වූ නමුත් පොදු වෙබ් අඩවියක එයට අදාල රසකතාසඳහන් කිරීම සදාචාරාත්මක නොවන නිසාත්, සින්ඩි වලින් පන්නා දැමීමට පවා ඉඩ ඇති නිසාත් ඒවා ගැන කීමෙන් වැළකී සිටිමි!.

රාජකීය විදුහලේ සිසුවෙක්වූ බැවින් මට නිතරම නාලන්දියයන්ගේ වාචික අතවරයන්ට ලක්වන්නට සිදු වී තිබීම බෝඩිමේ ජීවිතය සිහිපත් කරන විට මට අමතක නොවේ. නාලන්දාවේ සිසුන් නිරන්තරවම රාජකීය විද්‍යාලය දෙස බැලුවේ ඊර්ෂ්‍යා පරවශ නෙතිනි. කෙතරම් පදනම් විරහිත ප්‍රකාශයකට වුවද පෙරළා ප්‍රතිචාර දැක්වීම කළ හැකි නොවූයේ "ජනවාර්ගික" අසමතුලිතතාවය නිසා ය. මහ ජාතිය නාලන්දීය වූ අතර මම සුළු ජාතිකයෙක් වීමි. දැන් බ්ලොග් අවකාශයෙන් අතුරුදන්ව සිටින "ටැබූ" ඔහුගේ ලිපියක සඳහන් කළ පරිදි අද රාජකීය විද්‍යාලය කොළඹ නගරයේ තවත් එක් පාසැලක් පමණක් වී ඇතත් අප පාසැල් යන කාලයේ දී රාජකීය විදුහලෙහි තත්ත්වය ඊට වෙනස් වූ බව කිව යුතු ය. එයට හේතුව යම් කාලයක රටේ දේශපාලන සහ ආර්ථික බලය හෙබවූ පන්තියක නියෝජනයක් වශයෙන් එයට හිමි ව තිබූ සංකේතාත්මක වැදගත් කමම නොවේ (රාජකීය විද්‍යාලයේ ඒ භූමිකාව වෙනම සාකච්ඡා කළ යුතු විෂයකි). ඒ කාලය වන විටත් ලංකාවේ අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රය තුළ  අන් සියළුම පාසැල් තිබුණේ භෞතික සහ මානව සම්පත් අතින් රාජකීය විදුහලට පිටුපසිනි. කොළඹ ජාත්‍යාන්තර විදුහල හැරුණ කොට තවත් ජාත්‍යාන්තර පාසැල් විවෘත වෙමින් තිබූ නමුත් ඒවාට අද තිබෙන පහසුකම්වත් පිළිගැනීමවත් තිබුණේ නැත. එබැවින් ඉහළ පන්තියේ දරුවන් තවදුරටත් රාජකීය විද්‍යාලයේ පළමු වසරට ඇතුළත් කරවීමට උත්සාහ දැරුණු අතර ශිෂ්‍යත්වය සමත් සිසුන් බහුතරයකගේ පළමු තේරීම වූයේද රාජකීයයයි. එබැවින් බෝඩිමේදී මා වෙත එල්ල කෙරුණේ ලකුණු මදි වීම නිසා රාජකීය විදුහලට යන්නට බැරිව නාලන්දයට යන්නට සිදු වීම නිසා ඇති වූ ඊර්ෂ්‍යාවයැයි මම කල්පනා කරමි. නැතිනම් තමා උගන්නා පාසැල අන් විදුහල් සියල්ලට වඩා උසස්යැයි අවංකව විශ්වාස කරන කෙනෙකුට ඒ අනෙක් විදුහල්වලට ගරහන්නට හේතුවක් තිබිය නොහේ.

පාසැල් නිවාඩු  දුන් දින රාත්‍රියේ බෝඩිමෙහි "සංගීත රාත්‍රියයක්" පැවැත්වීම අපේ සම්ප්‍රදායක් ව තිබුණි. කොහු ටින් කබල් ආදියෙන් සංගීතවක් වූ අපගේ සංගීත රාත්‍රිය අවට පේළි ගෙවල්වල නේවාසිකයන්ට කර්ණ රසායනයක් වූවාට සැක නැත. එකලද අද මෙන් දුරකථන සුලබ වී නම් ඇතැම් විට පොලීසියද සංගීතය නරඹන්නට එන්නට ඉඩ තිබුණි!. අපේ මේ සංගීත රාත්‍රිය මෙන්ම අප විසින් බෝඩිමේ සංවිධානය කළ වෙනත් අවස්ථාවන්හිදී ද  අප ඒවා ආරම්භ කළේ පාසැල් ගීය ගැයීමෙනි. අවසන් කළේ ජාතික ගීයෙනි. නේවාසිකයන් බහුතරය නාලන්දීය වීම නිසා පාසැල් ගීය වශයෙන් ගැයුණේ නාලන්දා ගීයයි. ආනන්දියයන් දෙදෙනා සිටින කාලයේ ආනන්ද ගීයද ගැයු බව මතකය. මේ නිසා මට "පුන් සඳේ සිරි දිනූ රන් පුතුන්" හෝ " The School of our farthers" හෝ තරමටම ඒ දෙවිදුහලේ විදුහල් ගීද කටපාඩම් විය. එහිදී ද මට රඟ දැක්වීමට සිදු වූයේ සුළු ජාතික භූමිකාවය ! මමද ඔවුන්ගේ ගීය ඔවුන් හා එක්ව ගැයූවෙමි.

සාමාන්‍ය පෙළ විභාගයෙන් පසු මම ඒ බෝඩිමෙන් සමු ගත්තෙමි. ඒ, ජානක අයියාගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය එන්න එන්නම වැඩි වූ බැවින්, උසස්පෙළ වැනි විභාගයකට සූදානම් වීමට සුදුසු පරිසරයක් එවකට එහි නොවූ නිසාය. මෑතකදී මම වෙනත් අවශ්‍යතාවයකට නාලන්දාව අසලට ගිය විටෙක බෝඩිම ගැන විපරම් කළත් ඒ පවුල ගැන සොයා ගන්නට බැරි විය. ඒ පෙදෙස එදාට වඩා බොහෝ වෙනස් ව ඇත. ඒ බෝඩිම අද එහි නැතත්, එහිදී නාලන්දියයන් හා එක්ව සිටගෙන නාලන්දා ගීය ගැයූ හැටි උත්සවයක ගැයෙන ජාතික ගීයට සීරුවෙන් සිට ගෞරව කරන ඇතැම් අවස්ථාවක අදද මගේ සිහියට නැගේ.

Thursday, March 10, 2011

ඔබ මා හමු වුණ මේ ඉර හඳ යට

ඔබ මා හමු වුණ මේ ඉර හඳ යට
කොතැනක සිටියත් මා මළ දවසට
තනියට මගෙ ළඟ ඉනු මැනවි
තනියට මගෙ ළග ඉනු මැනවි

ඔබ සිත මා සිත හමු වූ දා සිට
මා ළය පිබිදී පර වූ පෙම් මල//
සිතින් තුරුළු කර මා මළ දවසට
මගෙ ළඟ තනියට ඉනු මැනවි


කදුළ සුසුම නොහෙළා නොදොඩා අපි
මිරිඟු සයුර වෙත පියමන් කළ හැටි//
සිතින් දරාගෙන මා මළ දවසට
මගෙ ළඟ තනියට ඉනු මැනවි


ඔබ මා හමු වුණ....


අප හමු වූ දා මගේ සිතෙහි ඔබ කෙරෙහි ඇති වූ ආදරය කිසිවෙකුට හෙළි නොකර සිතෙහි සඟවා ගෙන සිටියා. අපේ ආදරය නිසා හෙළන්නට වු කඳුළු, සුසුම් අපි නොහෙළා සිර කරගෙන සිටියා. කිසි දිනෙක හමු නොවන මිරිඟු සයුරක් බව දැන දැනත් අපි අපේ ආදරය සො‍යා පිය මැන්නා. සැබෑ භෞතික ලෝකයේ අපට ගතින් එක්ව ඉන්නට නොහැකි වුණත් මා මිය ගිය දින හෝ ඔබ මගේ තනියට මා ළඟට එන්න.

සුනිල් ආර්. ගමගේ ගේ මේ සංවේදී පද රචනය ගුණදාස කපුගේගේ අපුර්ව සංගීත සංයෝජනයෙන් ගැයුවේ කරුණාරත්න දිවුල්ගනේ

(පද රචනය සහිත jpeg ගොනුව උපුටා ගැනුණේ "අනං මනං" වෙබ් අඩවියෙන්)

Tuesday, February 1, 2011

අත්තප්පා

තම්මැන්නාකුලම විදුහලේ මා ගෙවූ බාල කාලය හා සබැඳී මට කිසි දින අමතක නොවී සිටින චරිතයක් වෙයි. ඒ එවකට අනූ විය ඉක්මවා සිටි "අත්තප්පා" ය. අත්තප්පාගේ නම මට මතක හැටියට නම් උක්කු බණ්ඩා ය. එහෙත් එනමින් ඔහු ඇමතීමට ඔහුගේ සමකාලීනයෙක් එවකට නොසිටි බැවින් හැම දෙනෙක්ම ඔහු ඇමතුවේ අත්තප්පා යන නමිනි. අත්තප්පා ගමෙහි සිටි වයෝවෘද්ධතම වැඩිහිටියා බව කිව යුතු නොවේ. ඔහු සුවිශේෂී ගතිගුණ තිබූ පුද්ගලයෙකි. කතා පොත් වල සිටින, බාල දරුවන්ට කවි කතා කියා දෙන පෝයට පන්සල් යන දර්ශීය සීයා කෙනෙකුගේ චරිතයට ඔහු කිසි ලෙසකත් නොපෑහුණේය. සංඝයා වහන්සේ සමග ඔහුට කිසිදු ඇයි හොඳයියක් නොවී ය. මගේ පියා විදුහල්පති ලෙස පත්ව යාමට පෙර ඒ පාසැලේ සිටි සියළුම ගුරුවරුන් සමග ඔහු අරෝ ඇති කරගෙන තිබුණේ ය. එහෙත්, තාත්තා විදුහලට පත්ව ආ පසු දිනක් ඔහු හා කතාවට වැටුණු ඔහු, ඉන් පසු සෑම දිනකම සැන්දෑවේ ඔහු හා සල්ලාපයේ යෙදී සිටීමට අප ගුරු නිවාසයට ආවේ ය. එවකට ළමා වියේ සිටි මට වැටහුණු පමණින් බුද්ධ ධර්මය ගැන අත්තප්පාට යම් අවබෝධයක් තිබුණි. බොහෝ කොටම ඔහු හා ම'පියා අතර කතා බහට විෂය වූයේ බුද්ධ ධර්මයයි. මුල් කාලයේ උග්‍ර ධර්ම විරෝධියකුව සිටි ඔහු පසු කාලීනව ඒ දැඩි මතයෙන් බැහැරව ආගම කෙරෙහි නම්‍යතාවයක් ඇති කර ගත්තේ මේ සාකච්ඡාවන් තුළිනි. මහා විහාරිකයන් හා අභයගිරි විහාර වාසී භික්ෂුන් අතර වූ හබ ගැනත් වෛතුල්‍යවාදය ගැනත් මා පළමු වරට ඇසුවේ ඔවුන් ‍දෙදෙන අතර වූ මේ සාකච්ඡා වලට කන් දීමෙනි. කෙසේ වුවත් අත්තප්පා කී නොයෙකුත් දේ අතරින් මට වැඩි කොටම මතක ඇත්තේ බුද්ධ ධර්මය ගැන ඔහු කළ විවේචන නොව තම්මැන්නාකුලම ගම සහ ප්‍රදේශය ගැන ඔහු නොයෙක් අවස්ථාවන්හි කී රසවත් කතා කීපයකි.

අත්තප්පා කී හැටියට තම්මැන්නාකුලම ගමේ වර්තමාන පදිංචි කරුවන් සියල්ලන් පැවත එන්නේ අත්තප්පාද ඇතුළු පුද්ගලයන් හත් දෙනෙකුගෙනි. එම ප්‍රදේශයේම වෙනත් ගමක (එහි නම දැන් මට අමතකය) විසූ ඔවුන් තරුණ කාලයේදී තම්මැන්නාකුලම ගමට සංක්‍රමණය වී ඇත්තේ එගම මිලට ගැනීමෙනි. අත්තප්පාට සහ ඔහුගේ සගයන්ට තම්මැන්නාකුලම ගම මිලට ගන්නට හැකිව ඇත්තේ මෙයට පෙර සටහනක මා කී එහි වැව අසල තිබී යැයි කියන නිධානය නිසා ය. ඔහු කී හැටියට තම්මැන්නාකුලමේ කලින් විසූ මිනිස්සු මේ නිධානය හාරා ගොඩ ගත් හ. එහිදී කළු දෙබරුන් මතු වී ගම් වැස්සන්ට පහර දී ඇත. මෙයින් පසු ගමේ වැසියන් දිගින් දිගටම රෝගී වන්නටත් මිය යන්නටත් වූ අතර, ඉන් බියට පත් වූ ඒ මිනිස්සු ගම අත්තප්පාට සහ ඔහුගේ සගයන් හය දෙනාට විකුණා වෙනත් පෙදෙසක පදිංචියට ගිය හ.
අත්තප්පාගේ මේ ඡායාරූපය 1979 දී පමණ ගන්නා ලද එකකි. පසුබිමෙහි ඇත්තේ ගුරුනිවාසයයි. වාහනය  නිවාඩු කාලයේ අප බලන්නට එන මිත්‍ර පවුලකට අයත් මෝටර් රියකි

තරුණ කාලයේ අත්තප්පා මන්ත්‍රකරුවෙකු වශයෙන් ප්‍රසිද්ධියක් ඉසුලූ අයෙකි. එසේම දක්ෂ දඩයක්කරුවෙකි. අත්තප්පාගේ බිරිඳ, කවුරුත් ඇමතූ පරිදි "අත්තම්මා", ඔහුගේ හය වැනි බිරියයි. කලින් බිරින්දෑවරු එක්කෝ මිය ගොස්, නැතහොත් අත්තප්පා විසින් එළවා දමා තිබුණි.අත්තප්පාගේ මේ දරුණු ගතිගුණ නිසා කවුරුත් ඔහුට බිය මුසු ගෞරවයක් දැක් වූ හ. ස්වාමීන්වහන්සේලා දුටු තැන ඔවුන් හා වාදයට එළැඹී ඔවුන් පළවා හරින ආගම දහමට ගර්හා කරන පුද්ගලයෙකු සේ දුටු නිසා දෝ මෙයට පෙර පාසැලේ සේවය කළ ගුරු මහතුන් හා අත්තප්පා අතර ඇයි හොඳයියක් තිබී නැත. එහෙත්, ආගම කරෙහි වූ අත්තප්පාගේ කර්කශ විවේචන සිනහ මුවෙන් ඉවසමින්, කෝපයට පත් නොවෙමින්, පොත් පත් ඇසුරින් තර්කානුකූලව කරුණු පෙන්වා දුන් නිසාදෝ අත්තප්පා මගේ පියා හා දැඩි ලෙස කුළුපග වූ අතර, ගමේ මිනිසුන් කීවේ අත්තප්පා සමග යහළු වීමට පුළුවන් වූයේ "මහත්තයාට" පමණක් බවයි.

කොළඹ සිට යාපනය තෙක් දුම්රිය මාර්ගය ඉදි කlර එහි පළමු දුම්රිය ධාවනය  වන විට ප්‍රදේශයේ වැසියන් එය බලන්නට රැස්ව සිටි අකාරය වරක් අත්තප්පා අප හා කීවේ ය. දුම්රිය හඬ නඟා ගෙන කළු දුම් රොටු අහසට විදිමින් එනු දුටු මිනිස්සු පණ එපා කියා දිව ගියේයැයි ඔහු සිනහ මුසුව කීවේ ය. ඒ අත්දැකීම ඔහු කීවේ ඔහුගේම අත්දැකීමක් වශයෙන්දැයි යන්න නම් මට දැන් මතක නැත. අත්තප්පා තවත් දිනක් කී පරිදි අතීතයේ ඔවුන් අතර සීනි භාවිතයක් තිබී නැත. වරක් ප්‍රදේශයේ ප්‍රභූ වරයෙකුගේ නිවසක කයියකට (පිරිස රැස් ව ගොයම් කැපීමාදිය සිදු කරන විට එය "කයිය" නමින් හැඳින්වුණි) ගිය පිරිසට මී කිරි කෑම පිණිස සීනි බෙදුවේ ලු. තමන් රැවටීමට කිරි වලට වැලි දැමුයේ යැයි සිතු ඔවුහු කිරි කෑම පුතික්ෂේප කළ කල්හි ඒ වැලි නොව සීනි බව ඒත්තු ගැන්වීම ඉතා අපහසු වූ බව ඔහු කී තවත් කතාවකි. මෙය හා බැඳී මගේ මතකයට එන මගේම අත්දැකීමක් ඇත. අප නිවසේ යම් විශේෂ කෑමක් සෑදුවොත් හෝ අපට පිටතින් එවැන්නක් ලැබුණොත් එයින් කොටසක් පාසැලේ දරුවන්ටත් දීම අම්මාගේ සිරිතකි. පාසැලේ මුළු ශිෂ්‍ය සංඛ්‍යාව 50-60 ක් වූ බැවින් මෙය අපහසු කරුණක් නො වීය. (මා ශිෂ්‍යත්වය සමත් වූ 80 වසරේ මේ සංඛ්‍යාව වූයේ 66 කි). හේන් වැඩ කාලයට මින් අඩක්වත් පාසැල් ආවේ නැත. කෙසේ වෙතත් වරක් අපට ලැබුණු  චීස් කැබැල්ලක් කැපූ අම්මා ඒ අවස්ථවේ පාසැලට පැමිණ සිට ළමයිනට ඉන් කුඩා කැබැල්ල බැගින් බෙදා දෙන මෙන් මට භාර කළා ය. මා චීස් බෙදා දුන් විට ඔවුන් ඒවා භාර ගත්තේ අදි මදියෙනි. ඔවුන් චීස් නොකා විමතියෙන් සිටින විට මම මවට ඒ බව කීවෙමි. ඇය පැමිණ එයට හේතුව විපරම් කළ විට ඔවුන්ගෙන් කෙනෙක් ලැජ්ජාවෙන් මෙන් කීවේ "ලොකු බබා" (ඒ ඔවුන් මා ඇමතූ ආකාරයයි, නංගී ඇමතුවේ "කුඩා බබා" ලෙසිනි) ඔවුන් රැවටීමට කෑමක් කියා සබන් කෑලි දුන් බවය! ඒ සබන් කෑලි නොව චීස් බවත්, කන දෙයක් බවත් අම්මා කී පසුවය ඔවුන් එය කෑවේ.(මා මෙය මෙහි සඳහන් කළේ ඒ දරුවනට කිසිදු අපහාසයක් පිණිස නොවන බව සැළකිය යුතු ය. ඒ විසිවන සියවසේ අග දීත් එහි පැවති සැබෑ තත්ත්වය ය).

නොයෙක් කෑම ජාති සාදා අත්හදා බැලීම අම්මාගේ විනෝදාංශයක් විය. අප නිවසේ කිසියම් විශේෂ කෑමක් සෑදූ විට අත්තප්පාටත් අත්තම්මාටත් එහි කොටසක් නොවරදවාම ලැබේ. එවැනි විටෙක අම්මා ඒ කෑම රසදැයි සැන්දෑ යාමයේ මපියා හා සල්ලාපයේ යෙදීමට එන අත්තප්පාගෙන් අසයි. එවිට ඔහු දත් නැති මුව විදහා සිනාසෙමින් දෙන පිළිතුර මගේ මතකයේ නොමැකී තිබේ. "සීනියි පොලුයි ති‍යෙනවනම් මොන කෑමද නෝනමහත්තයා රස නැත්තේ?"

සතියකට වරක් මැදචච්චිය ටවුමට යන මගේ පියා සතියේම දිනමිණ පත්තර ගලප්පත්ති ස්ටෝර්ස් එකෙන් රැගෙන ඒම සිරිතකි. මවත් පියත් පාසැල් වත්තේ කිසියම් වැඩක යෙදී සිටීනම් ඔවුනට බාධා නොකරන අත්තප්පා පුටුවක් ඒ කිට්ටුවෙන් තබාගෙන ඒ පුවත්පත් යවයි. සුදු සරම හැඳ උඩුකය නොවසා කරෙහි සාලුවක් දමාගෙන එන අත්තප්පා, නිතර හැරමිටියක් අතේ තබාගෙන සිටි නමුත් අනූ වියේදීත් උපැස් යුවලක ආධාරයෙන් තොරව සැඳෑ එළියේ පුවත්පත් කියැවූ හැටි සිහිපත් වන විට දැන් මට මහත් පුදුමයක් ඇති වේ.

සවි ශක්තියෙන් යුතුව සිටි කාලයේ නිතර අඩ දබරයන්ට එළැඹුණු දඩබ්බරයෙක්ව සිටි අත්තප්පා සතුව තිබූ මන්ත්‍ර පොත් ඔහුගේ නිවසට කිසිවකු විසින් ගිනි තැබූ විටෙක පිළිස්සුණු බව ඔහු කීවේ ය.එසේ වුවද මටත් නංගීටත් හදිසියේ උණක් වැළඳුණොත් ඔහු එහි එයි, මන්ත්‍ර ජප කොට නූලක් දමයි. නැතහොත් දෙහි කපයි. අත්තප්පා කී ලෙසට ඒ වන විට ඔහු "නපුරු අතේ වැඩ" කිරීම අත හැර තිබුණි.යන්ත්‍ර මන්ත්‍ර වැඩ පමණක් නොව ඔහුගේ ගති ගුණ වලද නපුරු ගති ගුණ කාලයත් සමග වියැකෙමින් තිබූ බව සියයක් ඉක්මවා සිටි දරු මුණුපුරු කැළ ගේ අදහස විය.

මගේ මවුපියන් තම්මැන්නාකුලම ගමෙන් ආ පසුවද වරක් දෙකක් අත්තප්පා හා සමග ලිපි ගනුදෙනු සිදු වූ නමුත්, ත්‍රස්ත ක්‍රියා උත්සන්න වීමත් සමග ඒ ද නැවතිණි.ඔහු සඳෑ වරුවල ඇඳිරි වැටෙන තෙක් ගුරු නිවසේ දී කී රසවත් කතා පටිගත කරගෙන තිබුණි නම් වෙනමම බ්ලොග් අඩවියක් තැනීමට හැකි විය හැකිව තිබුණියැයි දැන් මට කල්පනා වේ. අවාසනාවකට ඒ කාලයේ පටිගත කිරීම අද මෙන් නොව වියදම් අධික කාර්යයක් විය. ඔහු කී කතා බොහොමයක් මතක ඇතිව සිටි මගේ පියාද අද ජීවතුන් අතර නැත. එසේ වුවත් මට අත්තප්පාගේ මතකය කිසි දිනෙක සිතින් බැහැර කරනු නොහැකි ය. ඔහු නිවන විශ්වාස නොකළද මම ඔහුට නිවන් සුව පතමි.

Monday, January 31, 2011

දිවි ගං දියෙහි තොටියා

ගඟ ගලයි සැඩ පහර හරි සැරයි
උඩු ගං බලා පදවනු නොහැකිය ඔරුව
කිමද පල වෙහෙසීයැයි කියා
අත්හරිනු නොහැකිය හබල
රිදී දෙඅත් නැතිව වාරුව දෙපය
හබල අත්හැරුණු මොහොතෙහි
හසුව සැඩ පහරට ගසාගෙන ගොස්
ගං පතුලේ සැඟව යනු ඇත මෙපවත
එතෙකුදු වුවත් අත්හළ නොහේ දිරිය,
‍කුමන සැඩ පහරකිනුත්
මැඩලිය නොහැකියෙන් සෙනෙහස

Friday, January 28, 2011

"දෙමළ කලබලය" ට මැදි වීමි

මා අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කයේ ඈත කෙළවරක පිහිටි අ/තම්මැන්නාකුලම විදුහලේ සිට කොළඹ රාජකීය විදුහලට පැමිණි කතාව මීට පෙර මම ලියුවෙමි. ඒ කියවූ පිටත්තරයා2 තවත් එවැනි මතකයන් ලියා තබන ලෙස ඉල්ලීමක් කර තිබුණි. විවේකය හිඟකම නිසාත්, දිගින් දිගට ඒ පරිසරය පිළිබඳවම ලිවීම මගේ කැමැත්ත නොවූ නිසාත් ඒ ඉල්ලීම මෙතෙක් ඉටු නොවී ය. එහෙත් උතුරු නැගෙනහිර පැවති වාර්ගික අර්බුදය සහ යුද්ධය නිමා ව ඇති මේ මොහොතේ සියල්ල හොඳින් සිදුවන්නේය යන කල්පනාවෙන් යුතුව සැනසුම් සුසුම් හෙළා සැහැල්ලුවෙන් සිටින වැඩි දෙනෙක් ඒ යුද්ධයේ ආරම්භක අවදියේ පැවති තත්ත්වයන් සහ එහි විකාශය ගැන එහි සිට ලද අත්දැකීම් නැත්තවුන් බැවින්, අර්බුදයේ මුල උපුටා නොදැමුවහොත් එය යළි ලියලා වැඩෙන්නට ඇති අවකාශය ඔවුන් විසින් සුළු කොට තකනු දකින විට, 1977 දී පමණ මා ඒ ගැන ලත් අත්දැකීම් සටහන් කර තැබීම වටී යැයි මම සිතීමි.

මගේ මා පියන් තම්මැන්නාකුලම විදුහලට මාරුවිම් ලැබ ගියේ මට මතක හැටියට 1975 වසරේ දී ය. නාම ලේඛනයේ නම සටහන් කොට නිල වශයෙන් මා පාසැලට ඇතුළත් කෙරුණේ 1976 දී ය.එසේ  කියන ලද්දේ නොනිල වශයෙන්නම් උපන් දා පටන්ම වාගේ මා පාසැල් ගොස් තිබුණ බැවිනි.  1977 දී පැවති මැතිවරණයට පෙර සහ පසු සිදුවීම් ගැන මට ඇත්තේ මතකයන් කිහිපයකි. එවකට මැදවච්චිය මන්ත්‍රී සහ වාරිමාර්ග ඇමතිවරයා ද වූ අභාවප්‍රාප්ත මෛත්‍රීපාල සේනානායක මහතා වෙනුවෙන් ගමේ පැවැත්වූ ඡන්ද රැස්වීම පාසැල් ශාලාවේ පැවැත්වීම ඉන් එක් මතකයකි. ඒ වෙනුවෙන් විදුලි ජනක යන්ත්‍රයක් සහ ශබ්ද විකාශන යන්ත්‍රයක්ද ගෙන ආ බව මට මතක ඇත්තේ එවැන්නක් එවකට එහි ඉතා දුලබ වූ බැවිනි. පසු කලෙක රාජකීය විදුහලේ සිසුවෙක් වූ ඉක්බිති නිතර දෙවේලේදුටු ආන්ටිලා ගේ පන්නයේ කාන්තාවක් මා පළමු වරට දුටුවේද එදා යැයි සිතමි. ඒ මෛත්‍රීපාල සේනානනායක මහතාගේ බිරිඳ ය. රැස්වීම විදුහලේ පැවැත්වීම ගැන මගේ දෙමවුපියන් කැළඹී සිටිය හ. ඒ, රජයේ දේපලක් මැතිවරණ කාර්යයක් සඳහා යොදා ගැනීම නීති විරෝධී බව ඔවුන් දැන සිටි නිසා විය යුතු ය. ඊටත් වඩා, මැතිවරණයෙන් පැවති ආණ්ඩුව නියත වශයෙන්ම පරාජය වන බව ඔවුන් දැන සිටියා ද විය හැක. මැතිවරණයෙන් පසු මාරුවීමක් ලැබෙන්නට ඉඩ ඇතැයි  ඔවුන් රහසින් කතා කළ බව මගේ මතකයේ තිබේ. විදුහල්පතිවරයා වශයෙන් තාත්තාට රැස්වීමේ කතාවක් ද කිරීමට සිදු වීම එවැනි අදහසක් ඇති වීමට වැඩිකොට ම හේතු වන්නට ඇත.රැස්වීම් වලට තිබූ  ජනතා සහභාගීත්වය කෙසේ වුවත් පැවති රජය ඒ මැතිවරණයේදී අන්ත පරාජයකට පත් වූ බව කවුරුත් දන්නා කරුණකි. පැවති රජයට උදව් කර තිබූ දහසක් දෙනාට මැතිවරණයෙන් පසු අත් වූ ඉරණමේ හැටියට සැලකූ විට තබා මොනම හැටියකට සැලකූ විටවත් අපටනම් කරදරයක්  සිදු වූයේ නැත. කුඩා කල ඇසු දුටු දේ අතර තිබුණු ඉතා සුළු දෙයක් අපේ මතකයේ ගැඹුරට  කිඳා බැස රැඳී තිබෙන අයුරු සමහර විට ඔබත් අත් දැක තිබෙනු ඇත. මැතිවරණයෙන් පසු මැරයන් විසින් ගිනි තබනු ලැබූ මැදවච්චිය මන්නාරම් පාරේ යකාවැව  විදුහල ඉදිරිපිට වූ නිවසක වහලයේ ලී දඩු බාගෙට පිළිස්සී වැටී තිබූ අයුරුත් පිළිස්සුණු සිංගර් මහන මැෂිමක යකඩ රාමුව ඒ මැද තිබූ අයුරුත් වසර 35 කට පසු අදත් මගේ මතකයේ නොමැකී පවතී.

කෙසේ වෙතත්, 77 වසර ලංකා ඉතිහාසයේ සුවිශේෂ වසරක් බවට පත් වූයේ ඒ මැතිවරණය නිසා ය. ඒ සුවිශේෂත්වයට හේතුව ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය ප්‍රමුඛ කර ගත් වාමාංශික රජය මැතිවරණයෙන් අන්ත ලෙස පරාජයට පත් වීමවත්, ධර්මිෂ්ට සමාජයක් ඇති කරන්නට කැට තබා විවෘත ආර්ථිකය හඳුන්වා දුන් ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මහතාගේ එක්සත් ජාතික පක්ෂ රජයේ කුප්‍රකට 2/3 ජයග්‍රහණය නිසාවත් නොව, ඉතිහාසයේ පළමු වරට දෙමළ පක්ෂයක් රටේ ප්‍රධාන විපක්ෂය බවට පත්ව, එහි නායක අමිර්තලිංගම් මහතා විපක්ෂ නායක ධුරයට පත් වීම නිසා ය. මේ වන විටත් ප්‍රභාකරන්ගේ එල්.ටී.ටීය ඇතුඵ දෙමළ සන්නද්ධ කණ්ඩායම් බිහි වී තිබූ අතර, යාපනය පුරපති දුරෙයිඅප්පා මහතා ඔවුන් අතින් ඝාතනය වී තිබුණි.

ප්‍රදේශයේ කැළඹීම් සවභාවයක් දිගින් දිගටම පැවති බව මතක ය. විවිධ කටකතා පියාපත් ලැබ පියාඹන්නට පටන්ගෙන තිබුණි. වකවානුව හරියටම මතක නැතත්, දෙමළ සන්නද්ධ කල්ලි ගැන සෙවීමට ගිය රහස් පොලිස් නිලධාරීන් පිරිසක් මන්නාරමේ දී ඝාතනය වූයේද මේ ආසන්න කාලයේ ය. කැලයක මරා දමා සිටි ඒ නිලධාරීන්ගේ මළ සිරුරු මන්නාරමේ සිට රැගෙන යන දිනයේ තාත්තා කිසියම් කරුණකට මාන්කුලම කඩ මණ්ඩියට ගොස් සිට, ඒ සිරුරු ගෙන යන විට මාර්ගය අවට දුර්ගන්ධය පැතිර ගිය අයුරු ගැනඅම්මාට කියනු මම අසා සිටියෙමි.

වවුනියාවේ පැවති රැස්වීමකදී අමිර්තලිංගම් මහතාගේ බිරිය කතා කරමින් සිංහලයන්ගේ ලේ මත පිහිනන බව කී බවත්, සිංහලයන්ගේ සමින් සෙරෙප්පු සාදා පළඳින තුරු  ඇයට නින්ද නොයන බව කී බවත් වැඩිහිටියන් කතා කරනු මට මතක ය. තුන් පැත්තකින් දෙමළ ගම්මාන වලිනුත් එක් පැත්තකින් ඝන කැලයෙනුත් වට වී තිබූ තම්මැන්නාකුලම ගම් වැසියන් අතර මේ නිසා භීතිය පැතිර ගියේ ය.ගමට පහරදෙන්නට දෙමළ වැසියන් එන බවට වරින් වර කට කතා පැතිර  ගිය අතර, ගම් වැසියන් රෑ එළි කළේ නිදි වර්ජිතව ය. කිහිප වරක්ම ගමේ දෙමළ ගම් වලට ආසන්නව පිහිටි ප්‍රදේශයේ වැසියෝ කට කතා වලින් කැළඹී ගම තුළට දිව ආහ.අනාරක්ෂිත බව සහ බිය සැක මුසුව කුඩා මා අත්විඳි මානසික ස්වභාවය වචන වලට පෙරළීමට මම අපොහොසත් මි. මේ අතර ඒ දිනය එළඹුණේ ය. උදෑසනක ගමේ ගැහැණු පිරිමි ළමා ලපටින් වඩා ගෙන ගම ඉහත්තාවට දිව ආහ. විදුහල පිහිටියේ වැව අසල බව මම කියා ඇත්තෙමි. වැවු තාවුල්ලෙන් ඇරඹී පැතිර පැවතියේ ඝණ වනය ය. දෙමළ ගම් වලින් තොරව පැවතියේ ඒ දිශාව පමණක් බැවින් ගම් වැසියන් ආරක්ෂාව පතා දිව ආවේ එදෙසට ය. ගමේ වැඩිහිටි පිරිමි කීප දෙනෙකු පාසැලට පැමිණ, පාසැලෙහි සිටීම අනාරක්ෂිත බැවින් බබාලාත් සමග කැලයට යාමට එන මෙන් අම්මාගෙනුත් තාත්තාගෙනුත් ඉල්ලා සිටිය හ. දෙමළ වැසියන් ගම් ආක්‍රමණය කළහොත් නිවෙස් වලට ගිනි තබන බවට අදහසක් එකල අප තුළ පැවතුණි. එබැවින්දෝ අම්මා නිවසේ වූ ගෙන යා හැකි වටිනා දෑ සමහරක් ඔතා ගෙන අනෙක් දෑ කඩිමුඩියේම පාසැල් වත්තේ තැනින් තැන සැඟවූවා ය. අප සතුව පැවති යුනික් වර්ගයේ රේඩියෝවද එසේ පඳුරක් තුළ සැඟවූ බව මට මතක ඇත. (මේ ගුවන් විදුලි යන්ත්‍රය මා ළඟ තවමත් සුරැකිව තිබේ. එහෙත් මගේ වයසට වඩා වසරකින් පමණක් බාල එය දැන් අක්‍රිය ව ඇත). ගමේ තිබු ට්‍රැක්ටර් කිහිපය ඉදිරියෙන් ගමන් කරන අතර, ඒවායින් තැලී සකස් වූ තාවකාලික මග ඔස්සේ අනෙකුත් ගම් වැසියන් ද සමග අපි කැලයට ගමන් කළෙමු. කෙතරම් දුරක් යන්නේ ද කෙතරම් කලක් ඉන්නට වේද යන කරුණු ගැන කවරෙක්වත් සිතන්නට ඇතැයි නොසිත මි. කැලයේ සැහෙන දුරක් ගිය පසු මිනිස්සු නතර වූහ. ඒ වන විට මද්දහන වී තිබුණි. අද මෙන් පැකට් කළ වෛවාරණ කැම බීම සුලබ නොවූ එකළ එවැනි හදිසි අවස්ථාවක රැගෙන යාමට කෑමක් හෝ බීමක් නොවී ය. තිබුණත් ගෙන යන්නට තරම් ඉස්පාසුවක් ද නොවන්නට ඇත. අපි කුඩාවෝ ගමන් වෙහෙසින් ද කුසගින්නෙන් ද පිපාසයෙන් ද කිව නොහැකි තරමට හෙම්බත්ව සිටියෙමු. සවස 3 පමණ වන විටත් ගම දෙසින් කිසිදු අනතුරක සංඥාවක් නම් නොවී ය. අවසානයේ, පිරිමි කිහිප දෙනෙකු ආපසු ගමට ගොස් විපරම් කර බැලිය යුතුයැයි තීරණය කරන ලදී. ඒ අනුව ගමට ගිය පිරිමි ගමේ කිසිම අනතුරක සේයාවක් නොවු බව දැක ආපසු අවුත් ඒ බව පවසන තෙක් අපි මහ වනයේ ගස් යට වාඩි වී තෙහෙට්ටුවෙන් අඩපණව බලා සිටියෙමු. අවසානයේ ට්‍රැක්ටර් වල පහන් එළියේ මග පෙන්වීමෙන් රාත්‍රි අඳුරේ අපි ආපසු ගමට ආවෙමු.

වාර්ගික ගැටුමට මැදි වීම පිළිබඳ මගේ මේ අත්දැකීම පසු කලෙක ඒ ප්‍රදේශයේ ජනතාව අත්විඳි බිහිසුණු අත්දැකීම් හා සසඳන විට නොසැළකිය හැකි තරම් වූ එකකි. කාලයත් සමගකැළඹිලි ස්වභාවය අඩුවී සැක බිය මඳක් පහව ගිය නමුත් ප්‍රදේශය කලින් තිබූ තත්ත්වයට නම්සම්පූර්ණයෙන්ම පත් වූයේ නැත. එසේ වුව ද, මගේ කලින් සටහනේ කී සුහදශීලී තත්ත්වය පැවතියේ එවන් වාතාවරණයක් තුළ බව විශේෂයෙන්ම කිව යුතු ය.

කොළඹ පාසැලට ඇතුළත් වීමෙන් පසු මුල් අවුරුදු දෙකේ මා පාසැල් නිවාඩුවට තම්මැන්නාකුලමට ගිය නමුත් 1983 දී ඒ ගමන නැවතුණි. ඒ අවුරුද්දේ ඇති වූ කළු ජූලි සිද්ධීන් සමග ප්‍රදේශයේ තත්ත්වය ඉතාම අයහපත් අතට හැරුණි. ප්‍රතිකාර ගැනීම පිණිස ට්‍රැක්ටරයෙන් සෙට්ටිකුලමට ගිය ගමන් ගැන පෙර සටහනේ කීවෙමි. එහි සිටි, අප සමග ඉතා සුහද වූ දෙමළ ජාතික වෛද්‍යවරයා ප්‍රතිකාර පිණිස ගිය මගේ දෙමාපියන්ට කාරුණිකව කතා කරමින් ප්‍රදේශයේ තත්ත්වය ඉතා නරක අතට හැරී ඇති බැවින් ප්‍රතිකාර ගැනීම පිණිසවත් එහි යළි නොපැමිණෙන ලෙස ඉල්ලා තිබුණේ මේ කාලයේ ය. තාත්තා සමග සුහදව සිටි නේරියකුලමේ දෙමළ ප්‍රභූවරයෙක් ද ඇති වී තිබෙන තත්ත්වය මත "මහත්තයලා ගමට යන්නේ නම් හොඳ" බව කියා තිබුණි. ඔවුන් එසේ කියන්නට ඇත්තේ සිංහලයන් වූ මගේ මාපියන් එම ප්‍රදේශයෙන් ඉවත්කොට පසු කලෙක ප්‍රභාකරන් එහි සිදු කළ "වාර්ගික විශුද්ධිකරණය"ට උපකාර කිරීමේ කූට අදහසින් නොව, මගේ පියා සමග ඔවුන් තුළ තිබූ අවංක සුහද බව නිසාත් වැඩිහිටියන් වූ ඔවුන් ඇතිවෙමින් එවකට පැවති තත්ත්වය ගැන දැක්වූ නොසතුට නිසාත් යැයි මම විශ්වාස කරමි. අප වටහා නොගත් එක් කරුණක් නම් දෙමළ වූ පමණින් සියළුම දෙමළ මිනිසුන් ප්‍රචණ්ඩත්වයට කැමැති නොවූ බව ය.

මගේ දෙමාපියන් ඒ වසරේ මාරුවීම් ලැබ ගමට ආ හෙයින් එයින් පසු ප්‍රදේශය සමග අපේ සම්බන්ධය නැතිව ගියේ ය. එහෙත්, ප්‍රදේශයට එල්ල වූ ත්‍රස්ත ප්‍රහාර ගැනත්, ගම් වැසියන්ට ගම හැර යන්නට වීම ගැනත් ආරංචි ලැබුණි.

තම්මැන්නාකුලම හා ආශ්‍රිතව අත්විඳි මේ සිද්ධින් සිහිපත් කරන විට මගේ පියා කීවේ 77 මැතිවරණයේ දී ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකෙන් එකක් විපක්ෂය නොවී දෙමළ එක්සත් විමුක්ති පෙරමුණ ප්‍රධාන විපක්ෂය බවට පත් වීම මේ රටේ වාර්ගික ගැටුම උත්සන්න වීමට හේතු වූ බව ය. එහෙත් එයටත් වඩා ඊට හේතු වූයේ දෙමළ සහ සිංහල දේශපාලන නායකයින් කෙටි කාලීන දේශපාලන අරමුණු වෙනුවෙන් ජාතිවාදය උසිගැන්වීම  බව මම සිතමි. අමිර්තලිංගම් මහතා විපක්ෂ නායක වශයෙන් තමා ලත් තත්ත්වය ඊට යොදාගත් අතර පසුව ඒමහතාම එහි ගොදුරක් බවට පත් විය.

මගේ මව "දෙමළ කලබලය" වශයෙන් හඳුන්වන, මෙහි සඳහන් කළ මගේ අත්දැකීම් ජනවාර්ගික ගැටුමට පසු කාලීනව මැදි වූ අන් බොහෝ අය ලැබූ අත්දැකීම් වලට වඩා සරල  වුව ද එයින් මට ඇති වූ මානසික බලපෑම කවර ආකාරයකින්වත් එවැනි ගැටුම්කාරී තත්ත්වයක් වැඩි දියුණු කිරීමට උල්පන්දම් නො‍දිය යුතු බව ඒත්තු ගැනීමට තරම් ප්‍රබල වී ය. එහෙත්, දෙමළ ජනයා සමග කිසිදු ආශ්‍රයක් නැතිව යුද ගැටුම් රූපවාහිනියෙන් ආශ්වාදය කරන්නෙකුට එවැන්නක් අති නොවනු ඇතැයි සිතීම සාධාරණ ය. වාර්ගික අසහනය පමණක් නොව බෙදීම් මත පදනම් වූ සියළු ගැටුම් ඇති වන්නේ එකිනෙකා අතර අන්‍යොන්‍ය අවිශ්වාසය නිසා ය. ඒ අවිශ්වාසය තුරන් කර, අනෙකාගේ සමෙන් සෙරෙප්පු සාදන්නට සිතෙන ආකාරයේ සිතිවිලි සියලු සිත්වලින් අතු ගා නොදැමුවොත් පවත්නා සාමය කල් පවත්නා සාමයක් විමේ ඉඩකඩ අඩු යැයි මම සිතමි.